^{او گون مکتبه گئج یئتیشیردیم و اؤیرتمنین(معلم) آجیقلانما قورخوسوندا قالمیشدیم؛ اؤزللیکله(مخصوصا) اؤیرتمن قرامر
سوروشماغا سؤز وئرمیشدی، آنجاق من هئچ بیر سؤزده اوندان اؤیرنه بیلمه میشدیم. اؤزوم ایله دئدیم : مکتبی
بوراخاراق چؤللوگه گئدیم. هاوا ایستی و اورگه یاتان ایدی و قوشلار اورماندا(جنگل) اوخویوردولار. بونلار منی قئرامردن
چوخ اؤزونه چکیردیلر، آنجاق بو توولانتی نین قاباغیندا دایاناراق مکتب یولونا دوشدوم. کدخودانین ائوی نین
قاباغیندان کئچه رک اورادا دوروب دیواردا اولان بیلدیریشی(اطلاعیه) اوخویان جمعیتی گؤردوم. ایکی ایل دیر کنده یئتیشن
خبرلر بورادان یاییلیردیلار. اونا گؤره من اورادا دایانمادان، اؤزومله فیکیرلشدیم، "گؤره سن یئنه بیزه نه یوخو
گؤروبلر؟" تلسه- تلسه مکتب یولونو توتوب، اؤزومو مکتبه یئتیردیم.
هر گون درسین باشلانیشیندا، اؤیرنجی لرین سالدیغی سسی اوزاقلاردان ائشیتمک اولاردی، اوجا سس ایله
دئییلن درسی اونلاردا اوجادان دئییب، سسله نیردیلر. اؤیرتمن ده آغاجینی میزه ووراراق "سوسون، سس ائله مه یین"
دئیردی.
اؤیرنجی لرین سس ینین ایچینده کیلاسا » : او گون مکتبین گونده لیک دورومونو یادا سالاراق اؤزومله دئدیم
آنجاق او گون اؤیرنج یلر اورادا اولمایان کیمی ؛« کئچیب اؤز یئریمده اوتورارام، هئچ کیم منیم گئج قالدیغیمی بیلمز
سس سیز ایدیلر.
پنجره دن کیلاسا باخدیم، هامی اؤز یئرینده اَیلشمیشدی، اؤیرتمن ده آغاج اَلینده کیلاسی آتدیملاییردی.
سس سیزلیگین ایچری سینده قاپینی آچیب ایچری کئچمگیم گرک ایدی.
بو ایشدن نه قدر قورخدوغومو و اوتاندیغیمی دئیه بیلمه رم. قاپینی آچیب ایچریه کئچدیم؛ آنجاق اؤیرتمن
آجیقلانمایاراق ایستکلی باخیشلا منه باخیب، محبتله دئدی : "تئز کئچ یئرینده ایلش، آز قالیردی درسی سنسیز
باشلایام."
دایانمادان کئچدیم اؤز یئریمده اوتوردوم. بو حالدا گؤردوم اؤیرتمن گونده لیک اسکی پالتارین گئیمه ییب.
جایزه وئریلن گونلر و هابئله بازرس گلن گونلر گئیدیگی پالتاری گئیمیشدیر. کیلاسا رسمی چاغلاردا اولان دوروم
حاکیم ایدی. آنجاق منی هر ن هدن چوخ تعجوبده ساخلایان کیلاسین سونوندا اوتوران کدخودا، پوست خانا مامورو و
کندین آدلیم اَردملری ایدیلر، هامیسی سولموش و اورگی اؤلموشلره بنزه ییردیلر. الینده بیر اسکی الیفبا کیتابی
اولان و گؤزلوگون دالیندان اونون فونملر و خطلرینه باخان قوجا کیشی داها آرتیق منه تعجوبلو گلیردی.
من بو دورومدان حئیرته باتمیشدیم، اؤیرتمن اؤز یئرینده اوتوراراق ایستی و ایستکلی سسی ایله دئدی : "
اوشاقلار! بو منیم سیزه درس دئمگیمین سونودور. دوشمانلار دئییبلر : بوندان سونرا بو ماحالین مکتبلرینده یالنیز
اونلارین دیلی درس دئییلسین. یئنی اؤیرتمن گلن گون گله جک و بو سیزین میلی دیلیزین سون درسی دیر.
خواهیش ائدیرم، بو گونکو درسه دوزگون قولاق وئرین."
بو سؤزلر منی آغیر دوروما سالدی. کدخودا دیواریندا اولان بیلدیریش دئمک بو سؤزلری دوشوندورور؛ "بوندان
سونرا کند اوشاقلارینا میلی دیللرین اؤیرتمک یاساق دیر."
بو منیم سون میلی درسیم ایدی. بوندان سونرا من اونون اؤیرنم همک مجبوریتینده ایدیم و آز بیلمگیمه قناعت
ائتمه لی ایدیم. زامانی الدن وئریب داغا باغا گئتمگیمه و عؤمرومو اویناماقلا کئچیرتمگیمه گؤره اؤزومو
هده له ییردیم. ایندییه دک اوخوماغی چتین گلن کیتابلار ایندی منه اسکی یولداشلار کیمی اولموشدولار. اونلاردان
آیریلماق منه چوخ چتین گلیردی. اؤیرتمن ده او کیتابلار کیمی. اؤیرتمنین صاباح گئتم هسی و بوندان سونرا اونو
گؤره بیلمه دیگیم اونون بوتون آجی خاطیر هلر و تنبیه لرینی منیم ایچریمده شیرینلیگه چئویردی. اونون یئنی پالتار
گئیمگین و کندین آ غساققاللارین بورادا اولدوغونو داها باشا دوشوردوم. بیرجه یول مکتبه گلمه دیکلرینه گؤره
اؤزلرینه تاسوف ائتمکلری بیلینیردی.
منی آدلا سسل هینده بو فیکیرلرده بوغولموشدوم؛ گرک دوروب جاواب وئره یدیم. راضی ایدیم بوتون وارلیغیمی
وئرم آنجاق قرامر درسین اوجا سسله ازبردن اوخویام آنجاق هئچ جاواب وئره بیلم هدیم و اوتاندیغیمدان قالخیزا
بیلمه دیم.
اؤیرتمنین سسین ائشیدیردیم، "اوغول! من سنی تنبیه ائتمه یه جگم چونکی بو اولایدان دویونجاق تنبیه اولوبسان.
اینسان اؤزونه دئییر زامان هله واردیر، درسی اؤیرن هجگم. آنجاق گؤرورسونوز نه لر اولور. تاسوفلر اولسون، بیز
اؤیرنمگی باشقا گونه آتیریق. ایندی زورلا بیزه غلبه چالان میلتین حاقی واردیر بیزلری دانلاسینلار و دئسینلر : سیز
نئجه دئییرسیز اؤزگور و باغیمسیز بیر میلت سیز آنجاق اؤز دیلینیزی یازیب اوخویا بیلمیرسیز؟ بونلارا باخمایاراق
اوغول تکجه سن بو ایشه دئیرر وئرمه ین دئییلسن، هامی میزین دانلاماغی گرکلی دیر. آتا- آنالاریز سیزین
یوکسلیشیز اوچون دوزگون ایشلر گؤرمه ییبلر و سیزی چوخ پولو اولان ایشین دالینجا گؤندریبلر. من اؤزوم
دانلانماغا لاییق دئییلم می؟ سیزه درس وئرمک یئرینه، اؤز باغیمی سیزه سووارتمامیشا م می؟ اووچولوق اورگیمه
دوشن چاغ سیزی ایشیزین دالینجا یوللامامیشام می؟"
اؤیرتمن هر نه دن دانیشارکن، سؤزو میلی دیله چکیب دئدی : "بیزیم دیلیمیز دونیانین اَن گوجلو و زنگین
دیللریندندیر و بو دیلین قوروماسی و اونوتماماسی بیزه گرکلی دیر. بیر میلت دوشمان ایسارتینده اولاراق اؤز دیلین
قوروسا سانکی اؤز دوستاغ ینین آچاری الینده دیر."
سونرا کیتابی گؤتوره رک قرامردن بیر درس اوخوماغا باشلادی. او گونون درسین راحاتلیقلا آنلاماقدان اؤزوم
تعجوب ائدیردیم. هر نه دئییردی سانکی جانیما اوتوروردو. او چاغا دک او قدر ماراقلا درسه قولاق آسمامیشدیم.
اؤیرتمن ده او جور دیقتله درس دئمه میشدیر. بو سئویملی کیشی بوتون بیلگی سین بیزه اؤیرتمک ایسته ییردی.
درس باشا چاتارکن یازماق چاغی اولدو. اؤیرتمن بیزه یئنی یازمالار حاضیرلامیشدی، اونلارین باشیندا "وطن،
آتا- بابالار یوردو، میلی دیل" سؤزلری گؤزه چارپیردی. میزلردن آسلانمیش یازیلار، میللی بایراغیمیزین کیلاسین
دؤرد بوجاغیندا یوکسلم هسینه بنز هییردی. دیله گلمز شکیلده، اؤیرنج یلر یازیلاری یازماقدا چالیشیردیلار و
بوسبوتون سوسموشدولار. کیلاسدان یالنیز قلمین کاغاذ اوستده آخما سسی ائشیدیلیردی.
مکتبین دامیندا بولبوللر اوخویوردولار. اونلاری دینله یه - دینله یه اؤزومله فیکیرلشیردیم، گؤر هسن اونلاری دا
مجبور ائده جکلر اوخوماقلارین اؤزگه دیلده اوخوسونلار؟
یازیمین اوستوندن باش قالدیردیم. اؤیرتمن سوزگون باخیشی ایله چئوره سینه باخیردی سانکی بوتون مکتبده
اولان شئیلرین رسمینی ایچری سینه دولدورماق ایسته ییردی.
فیکیرلشین! بو مکتبده یاشاماغیندان و درس دئمگیندن قیرخ ایل کئچیردی. بو ایللرده میزلر کؤهنه لیب،
بویالاری گئتمیشدیر. باغدا اکدیگی فیدانلارین هره سی قوجامان بیر آغاج اولموشدولار. بونلاری نئجه قویوب گئده
بیلردی. اؤیرتمن ایندی گرک مکتبله ویداعلاشارکن وطن تورپاغی ایله ده ویداعلاشایدی.
اؤیرتمن قانی سویوقلوق و اورک گوجو ایله درسی سونا چاتدیردی. یازیلاریمیزی یازاندان سونرا تاریخ
درسیندن ده اوخودوق. سونرا اؤیرنجی لر درسلری بیر داها اوجا سسله اوخودولار. کیتابی آچیب دیزلری اوستده
قویان قوجامان کیشی ده اوشاقلارلا سس- سسه وئریب درسلری اوخویوردو. اونون سسی بیزده گوله- گوله
آغلاماق دویغوسون یاراتمیشدی. تاسوفلر اولسون! تکجه بو سون گونون درسی اورگیمده قالارلی اولاجاقدیر.
گون اورتا اولموشدور داها درس واختی باشا چاتمیشدیر. دوشمان اوردوسونون زورنا سسی کوچه ده
گوپله ییردی. اؤیرتمن اؤز یئریندن دوردو؛ او گون هدک اؤیرتمن گؤزومده ائله هئیبتلی گؤرونمه میشدی. دئدی :
"یولداشلار، اوشاقلار، من .... من ...." .
غم بوغازینی سیخیردی. سؤزون قورتارا بیلمه دی. اوزون دؤندردی و بیر سینیق گج گؤتوروب اَسن اللریله بورد
دا بؤیوک یازدی : "یاشاسین وطن!" دیوارا دایاندی؛ سونرا محزون سسی ایله دئدی : "قورتاردی. گئدین، تانری
سیزی ساخلاسین."
اومود او گونه کی بوتون آذربایجان اوشاقلاری اؤز دیللرینده درس اوخوسونلار}